ถาม : ......ลุงของผมติดคุกคดียาเสพติดมาเกินสิบปีแล้ว อายุก็มาก ทำพักโทษไปกี่ครั้งๆก็ไม่ผ่าน จะปล่อยให้แก่ตายในคุกใช่หรือเปล่า สงสัยจะมีการเลือกปฏิบัติ......
ถาม : ......ลุงของผมติดคุกคดียาเสพติดมาเกินสิบปีแล้ว อายุก็มาก ทำพักโทษไปกี่ครั้งๆก็ไม่ผ่าน จะปล่อยให้แก่ตายในคุกใช่หรือเปล่า สงสัยจะมีการเลือกปฏิบัติ.....??????
ตอบ : หลักเกณฑ์ในการพิจารณาพักการลงโทษให้ผู้ต้องขัง เป็นเรื่องที่ละเอียดอ่อนมาก เพราะต้องทำด้วยความโปร่งใสและให้ความเป็นธรรมกับทุกฝ่าย เมื่อวันที่ 29พฤศจิกายน 2544 คณะกรรมการพักการลงโทษฯได้วางหลักเกณฑ์ไว้ดังนี้ครับ.....
หลักเกณฑ์ของผู้ต้องขังที่อยู่ในข่ายได้รับพักการลงโทษ
1. มีคุณสมบัติครบถ้วนตาม มาตรา 32 แห่ง พ.ร.บ. ราชทัณฑ์ พุทธศักราช 2479 และกฎกระทรวง ข้อ 46, 91
2. มีโทษเหลือจำต่อไปไม่เกิน 5 ปี (ระยะเวลาการคุมประพฤติ)
3. ต้องโทษจำคุกครั้งแรก
ลักษณะความผิดที่ไม่สมควรได้รับพักการลงโทษ
1. ความผิดเกี่ยวกับสถาบันพระมหากษัตริย์ทุกกรณี
2. ความผิดต่อความมั่นคงและเศรษฐกิจของชาติ
- มีพฤติการณ์ค้าอาวุธสงคราม
- เป็นขบวนการปลอมบัตรประชาชนให้แก่คนต่างด้าว
- ค้าแรงงานต่างด้าว โดยผิดกฎหมาย
- เป็นขบวนการปลอมน้ำมันเถื่อนหรือค้าน้ำมันเถื่อน
3. ความผิดเกี่ยวกับยาเสพติดให้โทษ
3.1 ผลการตรวจสอบของสำนักงาน ป.ป.ส. พบว่าเป็นผู้กระทำผิดรายสำคัญ ผู้กระทำผิดที่เข้าข่าย รายสำคัญ มีหลักเกณฑ์ตามข้อใดข้อหนึ่งหรือหลายข้อ ดังนี้
- เป็นผู้จำหน่ายยาเสพติดจริง มิใช่เป็นผู้รับจ้างขนหรือลำเลียงยาเสพติด
- มีลักษณะจำหน่ายยาเสพติดอย่างต่อเนื่อง
- มีลักษณะเข้าข่ายเป็นผู้มีอิทธิพล
- มีการดำเนินการในลักษณะเครือข่าย
- มีประวัติการกระทำผิดเกี่ยวกับยาเสพติดซ้ำโดยไม่คำนึงปริมาณสารเสพติดขณะจับกุม
3.2 ผลการตรวจสอบของสำนักงาน ป.ป.ส. ไม่พบว่าเป็นผู้กระทำผิดรายสำคัญแต่มีปริมาณสารเสพติดขณะถูกจับกุมเป็นจำนวนมาก ดังนี้
- เฮโรอีน เกิน 5กรัม (เดิมกำหนด 1 กรัม)
- ฝิ่น เกิน 50 กรัม (เดิมกำหนด 5 กรัม)
- กัญชาแห้ง เกิน 1 กิโลกรัม
- กัญชาสด เกิน 10 กรัม (10 กิโลกรัม)
- ยาบ้า เกิน 200 เม็ด (เดิมกำหนด 100 เม็ดต่อมาเปลี่ยนเป็น 300 เม็ด และ 25 เม็ด)
4. ความผิดเกี่ยวกับเพศ
- ข่มขืนผู้เสียหายอายุต่ำกว่า 13 ปี หรือผู้เสียหายเป็นผู้สืบสันดาน, คนพิการ
- มีพฤติการณ์อันมีลักษณะเป็นการโทรมหญิง
- เป็นธุระจัดหา ล่อไปหรือชักพาไปเพื่อการค้าประเวณี หรือมีพฤติการณ์เข้าลักษณะ เป็นเจ้าของกิจการค้าประเวณี (ยกเว้นผู้เสียหายยินยอม), ค้าหญิงข้ามชาติ
5. ความผิดต่อชีวิต
- พฤติการณ์โหดเหี้ยม อุกฉกรรจ์ สะเทือนขวัญ
- มือปืนรับจ้าง
- ข่มขืนแล้วฆ่า
6. ความผิดเกี่ยวกับทรัพย์
- มีพฤติการณ์เป็นโจรอาชีพ (กระทำผิดในคดีลักษณะเดียวกัน ตั้งแต่ 3 คดีขึ้นไป)
- เป็นขบวนการฉ้อโกงประชาชน มีผู้เสียหายหรือทรัพย์สินเป็นจำนวนมาก
- จับตัวเรียกค่าไถ่
- เป็นพระพุทธรูปหรือโบราณวัตถุ อันเป็นที่เคารพสักการบูชา
7. ความผิดเกี่ยวกับทรัพยากรและสิ่งแวดล้อม
- พ.ร.บ. ป่าไม้ ที่มีพฤติการณ์เป็นผู้ค้า ขณะถูกจับกุมได้ของกลางเป็นจำนวนมากทำเป็นขบวนการ มิใช่เป็นผู้รับจ้างขนหรือเป็นคนขับรถ
ผู้ต้องขังที่ได้กระทำผิดในคดีที่ไม่สมควรได้รับพักการลงโทษ แต่อาจได้รับการผ่อนปรนให้ได้รับการพักการลงโทษ ด้วยเหตุผลดังต่อไปนี้
1. ขณะกระทำผิดมีอายุไม่เกิน 20 ปี
2. รับโทษมาพอสมควร (โทษประหารชีวิต และตลอดชีวิต ต้องจำมาแล้วไม่น้อยกว่า16 ปี และ 15 ปี ตามลำดับ)
3. เหลือโทษจำคุกต่อไปน้อย ไม่ถึง 1 ปี
4. มีอายุมาก (ตั้งแต่ 60 ปีขึ้นไป)
5. เจ็บป่วยเรื้อรัง รักษาไม่หาย พิการช่วยเหลือตัวเองไม่ได้ (มีใบรับรองแพทย์และรูปประกอบ)
6. เป็นผู้มีภาระรับผิดชอบ มีบุตรที่ยังเป็นผู้เยาว์ อายุน้อย หรือ บิดามารดาที่ชราภาพ หรือพิการพึ่งตนเองไม่ได้ ไม่มีคนดูแล ครอบครัวเดือดร้อน
7. เป็นผู้ได้ผ่านกระบวนการฟื้นฟูสมรรถภาพ ปรับเปลี่ยนพฤติกรรม หรือพัฒนาพฤตินิสัยแล้ว แต่อย่างไรก็ตาม แม้จะได้มีการกำหนดหลักเกณฑ์การพิจารณาไว้แล้วก็ตาม แต่ไม่ตัดสิทธิคณะกรรมการฯ ในการใช้ดุลยพินิจพิจารณาพักการลงโทษได้เป็นราย ๆ ไป
