คนที่เกี่ยวข้องกับลายนิ้วมือ มีตั้งแต่ผู้เชี่ยวชาญของกองพิสูจน์หลักฐาน ไปจนถึงเสมียนโรงรับจำนำ เจ้าหน้าที่ราชทัณฑ์ก็ต้องรู้เรื่องนี้กับเขาเหมือนกัน มิฉะนั้นอาจเอาคนมาขังคุกหรือปล่อยคนออกจากคุกผิดตัว.........

เมื่อพูดถึงเรื่องลายนิ้วมือ คนส่วนใหญ่ก็มักนึกถึง FBI ซึ่งก็ไม่น่าจะผิด เพราะนี่คือหน่วยงานระดับโลก ที่เกี่ยวข้องกับเรื่องของลายนิ้วมือหน่วยพิสูจน์ลายนิ้วมือของ FBI ก่อตั้งเมื่อปี พ.ศ. 2467 ปัจจุบันเป็นหน่วยงานที่เก็บรอยพิมพ์ลายนิ้วมือไว้มากที่สุดในโลก จากการสำรวจเมื่อปี พ.ศ. 2514 พบว่า FBI เก็บรอยพิมพ์ลายนิ้วมือไว้บนบัตรถึง 200 ล้านใบซึ่งเป็นของ

พลเรือนและอาชญากรกว่า 81 ล้านคนในปี 2542 FBI เริ่มใช้ระบบจัดเก็บรอยพิมพ์ลายนิ้วมือเต็มรูปแบบ ด้วยระบบ IAFIS หรือ Integrated Automated Identification System ซึ่งจะช่วยให้การสืบค้นประวัติอาชญากร จากรอยนิ้วมือเป็นไปด้วยความสะดวก รวดเร็วและแม่นยำ

การนำรอยนิ้วมือจากที่เกิดเหตุมาตรวจสอบเพื่อหาตัวผู้กระทำผิด เป็นการตรวจที่เรียกว่าระบบเปิด (Open system) หรือ แบบ 1:N เป็นการตรวจสอบที่ยากและเสียเวลามาก เพราะต้องเปรียบเทียบกับรอยพิมพ์นิ้วมือที่เก็บไว้นับล้าน เทคโนโลยีทางด้านคอมพิวเตอร์และซอฟแวร์ที่ดีเท่านั้น จึงจะสามารถช่วยแก้ปัญหานี้ได้

หน่วยงานด้านกระบวนการยุติธรรม เช่น ตำรวจ อัยการ ศาล และราชทัณฑ์ก็มีส่วนเกี่ยวข้องกับเรื่องของลายนิ้วมืออยู่ โดยเฉพาะสถาบันนิติเวชวิทยา กองพิสูจน์หลักฐาน และกองทะเบียนประวัติอาชญากรของสำนักงานตำรวจแห่งชาติ ส่วนกรมราชทัณฑ์นั้นเกี่ยวข้องกับการตรวจสอบ ลายนิ้วมือของผู้ต้องขังในหลายขั้นตอน เช่น

• เมื่อรับตัวเข้าเรือนจำ
• เมื่อย้ายหรือปล่อยตัวออกจากเรือนจำ
• ก่อนและหลังการประหารชีวิต

การตรวจรอยพิมพ์ลายนิ้วมือของผู้ต้องขังนั้น ทำได้ไม่ยากเนื่องจากเป็นการตรวจระบบปิด (Close system) หรือแบบ 1:1 คือเอาลายนิ้วมือผู้ต้องขังมาเปรียบเทียบกับรอยพิมพ์ ที่อยู่ในแฟ้มประวัติผู้ต้องขังที่ต้องการ ดังนั้นจึงใช้เวลาไม่มาก ซึ่งต่างจากการตรวจเพื่อดูว่าผู้ต้องขังเคยต้องโทษมาก่อนหรือไม่(ในกรณีที่ผู้ต้องขังเปลี่ยนชื่อหรือปกปิดชื่อเดิม) วิธีหลังนี้จะทำได้ยาก เพราะต้องเอาลายนิ้วมือของผู้ต้องขังมาเปรียบเทียบ กับลายนิ้วมือทั้งหมด ที่มีอยู่ในคลังข้อมูล

อ้อ... เกือบลืมไป.....เนื่องจากลายบนนิ้วมือ ฝ่ามือและฝ่าเท้าของเราไม่เคยซ้ำกัน จึงเป็นที่มาของวิชาดูลายมือ (Palmistry) ซึ่งเป็นศาสตร์ลึกลับที่มีมาหลายพันปีแล้ว หมอดูลายมือบางคนก็เดาแม่น บางคนก็ดูมั่วแต่บางคนก็เก่งจริงๆครับ.....ไม่เชื่ออย่าลบหลู่.....